Column Alje Bosma: Klem of kiem

Mag ik er zijn? Waar kom toch die drang vandaan om mijzelf voortdurend te bewijzen? En voor wie? En wat wil ik dan bewijzen? Dat ik het kan? Of dat ik het juist niet kan? Waarom zet ik mijzelf toch iedere keer weer klem? Je stelt mij mooie vragen en ik dank je dat je je twijfels met mij deelt. Het zijn ook mijn twijfels, weet je? Ik herken die drang (of is het dwang?) die maar niet tot rust lijkt te komen. Wat is de kiem van dat ongeduld? Genoeg stof om lekker op te mijmeren.

Maar waar begin ik? Begin ik met de kiem? Het woord verandert in klem als ik er langer naar kijk. Die kiem van het moeten presteren en bewijzen is een levenslange klem. En wat heb ik dan te bewijzen? Aan wie? Kijkend naar de zin, denk ik ook dat een kiem niet tot rust kan komen. Een kiem bot uit, groeit, komt tot bloei en sterft uiteindelijk weer. De trits van het leven. Opkomen, blinken en verzinken. Een kiem is misschien niet meer dan een worteltje dat zijn koppie boven de grond steekt. Zijn het je wortels die zich aan je vastgeklemd hebben en waaraan je je niet kunt ontwortelen? Een tijdje geleden, waarschijnlijk ken je het al, heb ik over dit proces een kort gedichtje geschreven: Ik worstel met mijn wortels en wortel in mijn worsteling. Carol Dweck – zij schreef zinvolle dingen over mindsets – zou dit een ‘fixed mindset’ noemen. Je zet jezelf vast. Het kan ook anders: Ik worstel met mijn wortels en ontwortel aan mijn wor(s)teling. Het kan dus wel. En ik hoor je gedachten in mij knarsen. Maar hoe dan? Ik geef mij over aan de vraag die jij mij niet stelt maar die ik wel in mij hoor. En ik word stil en wacht op de woorden, zinnen die toch wel verschijnen (dat ervaren is het leuke van ouder worden…).

Langzaam los ik op in je vraag. Ik weet het ook niet en houd de vraag maar even open. Die zorgt wel voor  zichzelf. Als uit het niets doemt nu mijn vader op, ‘je moet doen wat je niet laten kunt.’ Ik heb dat altijd een mooi credo gevonden. Luister naar je gevoel en volg je impuls. Vandaag na het lezen van je vragen, kom ik er schoorvoetend achter dat het wellicht is: ‘Je moet doen wat je laten kunt.’ In mij groeit zin om hierop verder te gaan. Ik kan het niet laten. Of toch? Een innerlijke tweestrijd om de aandacht. Aan kop nog even het jongetje dat het credo van de vader volgt maar in zijn kiemzog het ventje dat zegt: Laat het toch. Laat mij. Laat mij mijn eigen weg maar gaan. ‘Ik ben misschien te laat geboren of in een land met ander licht. Ik voel mij altijd wat verloren al toont de spiegel mijn gezicht.’ Ramses Shaffy. Vagebond. Vaag gebonden aan de regels van een vaak niet begrepen spell.

Ik wil je danken voor je indringende vragen. Ik neem ze mee en laat ze in mij zwerven. Als ze ergens aankomen dan laat ik je dat weten. Tot die tijd, break the spell en ga lekker spelen. Doe wat je diep van binnen niet laten kunt. Wellicht blijkt de klem de kiem te zijn van iets wat je nooit had kunnen bedenken.