Column: Positief creatief

Hoe kun je het creatieve brein actief houden?

Onlangs heb ik een nieuwe macrolens gekocht voor mijn camera omdat de wereld van de macrofotografie mij erg interesseert. Voor mijn gevoel komt er veel in samen: creativiteit, het outside-the-boxdenken en je fantasie lekker op de loop laten gaan. Ik heb de nieuwe lens inmiddels twee maanden in huis en ik heb er nog maar weinig mee gedaan. En ik heb al helemaal niet met de miniatuurfotografie geëxperimenteerd terwijl juist die tak van de fotografie me zo leuk lijkt.
Wat is creativiteit en welk deel van de hersenen speelt hierbij een grote rol? En hoe kun je je creatieve brein positief actief houden?

Creatieve brein
Als kind zijn we lekker creatief bezig: druk met vingerverf, frutsels maken voor onze ouders en fantasieverhalen verzinnen. Heerlijk was dat! Op de middelbare school besteden we nog aandacht aan creativiteit tijdens de handenarbeid of een teken- of muziekles. Hoe ouder we worden hoe minder tijd we lijken te besteden aan een creatieve uitingsvorm van onze kunstzinnige of fantasierijke gedachten. Uiteraard geldt dit niet voor iedereen; sommige mensen blijven schilderen, fotograferen, schrijven of zijn lid van een toneelvereniging.

Als je in staat bent om allerlei soorten van reacties of ideeën met elkaar te combineren, dan is er sprake van creativiteit. Het nemen van risico’s die mogelijk leiden tot een gewenst resultaat is een onderdeel van creativiteit. Een flexibele aanpak helpt hierbij door met een open blik naar nieuwe benaderingen of mogelijkheden te kijken om tot een (nieuw) resultaat te komen.

Het artistieke deel van je hersenen bevindt zich in de rechter hersenhelft. Dit gedeelte van de hersenen wil je dus juist prikkelen. Hoe maak je je rechter hersenhelft actiever? Hieronder volgen een paar tips:
1. Neem de tijd 
Maak tijd voor je creativiteit. Plan een middagje in en ga aan de knutsel, bekijk filmpjes over waar je mee bezig wil en lees je in over het onderwerp of techniek.
2. Wandelen 
Voor je aan de wandel (of fietsen) gaat, richt je aandacht op wat je wil maken of wat je bijvoorbeeld wil overbrengen. Tijdens een wandeling of fietstocht kan er zo maar een mooi idee of een leuke, andere invalshoek ontstaan.
3. Brainstormen
Bedenk zoveel mogelijk oplossingen voor de uitvoering van je plan of project. Of probeer voor een object zoveel mogelijk functies te bedenken (bijvoorbeeld voor een paperclip).
4. Schrijven
Elke dag schrijven stimuleert associaties en de aanmaak van nieuwe paden in je brein. En hierdoor kom je in actie doordat het denken in cirkeltjes wordt doorbroken.
5. Dagdroom 
Door te dagdromen maken bepaalde delen van je hersenen verbindingen die normaal niet met elkaar praten en je activeert je rechterhersenhelft.
6. Imperfectie 
Perfectionisme werkt blokkerend, zeker als je de focus legt op het eindresultaat. Mooi is mooi genoeg. 'Lekker klooien' is wellicht een relaxtere aanpak ;) 

Positief creatief
Al ben ik creatief van aard, ik vind het soms best lastig om daadwerkelijk creatief (bezig) te zijn. Zouden deze tips werken voor mij?  Ik nam de proef op de som en ben met mijn creatieve brein in de weer gegaan.

De tijd nemen voor macrofotografie lukt me wel in de zin van het kijken van filmpjes op YouTube, onlangs een boek over macrofotografie geleend en uiteraard vele macrofoto’s op Instagram bekeken. Kortom, genoeg inspiratie opgedaan. Ik heb zelfs miniatuurpoppetjes besteld voor mijn nog te ontwikkelen miniatuurfotografie. Tijdens het wandelen en fietsen heb ik veel om me heen gekeken en nagedacht over hoe ik een leuke setting kan maken met de miniatuurspulletjes die ik inmiddels al heb verzameld. Aan ideeën heb ik geen gebrek en ik heb inmiddels voldoende gebrainstormd. Waar ik het wat laat liggen is de tip over schrijven. Mijn ideeën en dagdromen blijven cirkelen in mijn hoofd en leggen een rem op het overgaan tot actie. Om dit te doorbreken helpt het om een kader te stellen waarin je wil werken dus ik zou dat eerst kunnen bepalen. Wat wil ik weergeven en hoe? Het lijkt me zo leuk om een fantasiewereld te creëren in het klein. Om dat te kunnen vastleggen leek het me verstandig met een simpelere setting te beginnen. Na veel geklooi lukte het me niet om de juiste scherpte te krijgen en was het allemaal niet wat ik wilde. Dit frustreerde me lichtelijk want ik wilde een topfoto bij dit stuk plaatsen. De oorzaak ligt in het feit dat ik de nieuwe lens nog echt moet leren ‘kennen’ voor ik het, in mijn ogen, ‘perfecte plaatje’ kan vast leggen. Zo besloot ik een kleinere setting (snoepjes in een mini emmer) te kiezen en mijn lens uit te testen. Dat gaf wel een goed gevoel want dit is de basis voor de rest. En bezig zijn met de nieuwe lens is heerlijk, leerzaam en soms komt er foto uit die best oké is vind ik. Daarnaast is het daadwerkelijk doen de beste manier om mijn artistieke brein wakker te schudden en positief creatief aan de slag te gaan. Kortom; gewoon lekker klooien maakt mij in elk geval positief creatief!

Mo Landsman is studente Klinische psychologie aan de Open Universiteit. www.chronisch-flexibel.nl


Inspriratie
- Interview met Dick Swaab over het creatieve brein
- Extra tips om je creativiteit een boost te geven: 10 hacks to being creative