Boekrecensie: 101 oplossingsgerichte vragen voor hulp bij depressie – Fredrike Bannink

Het boek heeft een modern, compact en simpel uiterlijk door de blauwe kaft en de zwart-witte titel. Het omvat 204 pagina’s en is ingedeeld in tien hoofdstukken met afsluitend de verwijzingen naar gebruikte literatuur, websites en animaties. Het is een prettig boek om te lezen, omvat een goede verhouding qua theorie en toepassingen en is voor therapeuten toepasbaar. Dit deel over depressie is onderdeel van drie uitgegeven delen van 101 oplossingsgerichte vragen geschreven door Bannink. De andere twee delen zijn gericht op trauma en angst.

Het doel van dit boek is om cliënten die last van depressie hebben, te helpen een nieuw en beter leven te realiseren en hun welbevinden te bevorderen. Daarnaast is dit boek vooral voor hulpverleners die cliënten met depressie behandelen, met de focus gericht op wat er goed is aan de cliënt en op dingen die wel werken in hun leven. Dus in tegenstelling tot de traditionele psychotherapie, die gericht is op het verminderen van negatief affect, ligt de nadruk bij oplossingsgerichte therapie juist op het versterken van positief affect. Deze kunnen bijdragen aan positieve verandering in het leven van de cliënt, om deze beter in plaats van bitter te maken.

Het boek begint met uitleg over wat depressie, oplossingsgerichte therapie en therapeutische benaderingen (hoofdstuk 1-3) inhouden, gevolgd door de hoofdstukken over; creëren van een context voor verandering, beschrijving van de gewenste context, ontdekken van competenties en werken aan vooruitgang (hoofdstuk 4-7) en de laatste drie hoofdstukken gaan over het afsluiten van de therapie, reflectie en feedback, en focus op welbevinden. Elk hoofdstuk wordt ondersteund met korte verhaaltjes, toepassingen en casus. Aan het eind van elk hoofdstuk staan de genoemde oplossingsgerichte vragen uit het hoofdstuk opgesomd. Het zijn er in totaal inderdaad 101!

In het eerste hoofdstuk legt de schrijfster goed en uitgebreid uit wat een depressie is, welke vormen er zijn (DSM V) en de relatie met negatief affect en negatieve gedachten. Opmerkelijk is dat 50% van mensen met een angststoornis, ook voldoen aan criteria van een depressieve stoornis. Vervolgens wordt de invloed van positieve emoties besproken en dat deze belangrijk sociale gedrag en denkprocessen bevordert. Een openingsvraag kan zijn: ‘Wat wil je voor het probleem in de plaats?’.
Vervolgens wordt oplossingsgerichte therapie inhoudelijk uitgewerkt en dit wordt ondersteund met oplossingsgerichte vragen en toepassingen. Je leert als therapeut in oplossingstaal te praten en dit over te brengen aan de cliënt. De toepassingen staan duidelijk omschreven in een vraag of opdracht, die je als therapeut kan gebruiken. Hierbij is duidelijk gemaakt in welke fase van de behandeling welke toepassing geschikt is. Bijzonder zijn de toepassingen gericht op de therapeut zelf, die deze kan oefenen met andere therapeuten. Ook zijn er vragen die je als therapeut, zowel aan jezelf als aan de cliënt, kan stellen over je functioneren in de gesprekken met de cliënt.

De waarde van dit boek ligt volgens mij in de mogelijkheid om op een ‘lichtere’ manier een cliënt met een depressieve stoornis te behandelen. De focus ligt in dit boek op het versterken van het positief affect, dit onder andere door het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en het opbouwen van hoop en optimisme. Wat me daarnaast ook aanspreekt zijn de oefeningen die je spelenderwijs laat oefenen met negatief affect en positief affect, bijvoorbeeld het herschrijven van negatieve verhalen.
Wat ik een minpunt vind is de overlap tussen de meerdere delen 101 oplossingsgerichte vragen voor hulp bij angst en depressie ( en trauma). Vooral tussen die van angst en depressie, aangezien deze twee stoornissen regelmatig samen voorkomen. Het was een toevoeging geweest als de schrijfster hier meer uitleg over had gegeven, bijvoorbeeld waarom optimisme geen aandacht krijgt in de andere delen en waarom juist wel bij het deel over depressie. Hier kan ik redenen voor bedenken alleen weet ik de reden die de schrijfster heeft niet.

Ondanks de kritiekpuntjes vind ik boek over depressie een aanwinst. Van somberheid tot aan ernstigere vormen van depressie; de toepassingen uit dit boek zijn goed in te zetten. Ze bieden hoop, optimisme en toekomstperspectief. Dit pad spreekt me erg aan en maakt me optimistisch!

Mo Landsman, studente Master Klinische Psychologie aan de Open Universiteit, www.chronisch-flexibel.nl

De recensie van 101 oplossingsgerichte vragen voor hulp bij trauma;

De recensie van 101 oplossingsgerichte vragen voor hulp bij angst: