Column Alje Bosma: Balans

Balans is wel een thema voor mij en mijn wereld. Als kind vloog ik geregeld uit de bocht, viel vaak gaten in mijn broeken, mijn vader vaak ontsteld, mijn moeder verstelde met elleboog- en knielappen de scheuren in de kleding waarna ze een kusje op de wonden gaf. Later scheurden de knie- en kruisbanden, werd mijn oog geamputeerd, mijn neus meermalen gecorrigeerd, mijn voeten vertoonden hamertenen, een afgescheurde Achillespees, en dat alles naast mijn neiging om uit het lood te trekken en toch (nog) steeds randen op te zoeken. En dat probeer ik ook in dit stukje maar ja, wie zit daar nou op te wachten? Ik doe maar wat ik niet laten kan, het gebod van mijn vader, en tik verder.

Een kort gedichtje dat ik eens schreef toen ik weer eens over de schreef ging, popt op: Zandkasteeltjes.

Bezig blijven in beweging
In het middelpunt mijn dans.
Dynamisch, draaiend, dralend
dus dan toch weer uit Balans.
Turbulerend ga ik als vanzelf
Op zoek weer naar de rand,
maak maar weer mijn ijle schertsjes
Zandkasteeltjes op het strand.

Vanmorgen sprak ik, als bijna alle dagen, met mijn grote vriend Peter Brinkman, jutter in Scheveningen en net als ik dol op warboel en wrakhout. En hij is op zijn best als de boel uit de tijd vliegt, uit evenwicht is. We spraken over zijn grote vriend Louis Le Roy, over zijn creaties, de Eco–kathedraal in Mildam. Over aandachtig aanwezig zijn ook of zelfs in de turbulente tijd van nu. Je hoeft maar een krant open te slaan en je krijgt een afschuwelijke bak ellende over je uitgestort waarvan ik, als ik voor mijzelf mag spreken, moedeloos word. Moederloos was ik al. Peter en ik spreken over Ilya Progogine, Nobelprijswinnaar en bevriend met Louis. Een bemoedigend gesprek over hoe de boel in de soep dreigt te draaien. Echter, hoe hoger de complexiteit van een systeem, des te groter zijn juist de overlevingskansen. Huh?

"When a system is far from equilibrium,
small islands of coherence in a sea of chaos have the capacity
to lift the entire system to a higher order"

(Ilya Priogine)

Chaos en Orde. Chaos is in de Griekse mythologie het Niets waaruit de eerste goden tevoorschijn kwamen. Een bodemloze gapende Leegte waar alles eindeloos in duizend en één deeltjes uiteen valt. ‘Uit deze uitgestrekte malende wanorde ontstond orde in de vorm van Nacht, Duisternis, Aantrekkingskracht, Onderwereld en Aarde.’ (bron Wikipedia) En dat was van alles nog maar het begin. En dat alles is weer voorbestemd om terug te keren in de chaos. Stephen Fry schrijft daarover in Mythos :’Dat onvermijdelijke lot wordt entropie genoemd; het maakt deel uit van de grote cyclus van Chaos naar orde en weer terug naar orde. …Dus de Chaos waarmee alles is begonnen, is ook de Chaos waarmee alles zal eindigen.’ En dat gebeurde en gebeurt natuurlijk alleen maar in een tijd waarin er geen tijd meer was of is. Leuker kunnen we het niet maken. In de thermodynamische natuurkunde staat dit proces  van uiteenvallen bekend als entropie. De maat voor wanorde. En mijn vingers typten waanorde, ook mooi. De waan van alle dag. Een Italiaanse wiskundige, Fantappié, bedacht een vorm die het tegenovergestelde is van entropie: syntropie. Het staat voor zaken als orde, samenhang, harmonie, betekenis. Waar entropie te maken heeft met bewustzijnsverlaging, ontstaat syntropie juist in een proces van bewustzijnsverhoging. Syntropie is het resultaat van toewijding en ware dienstbaarheid. En dat in een meedogenlozende wereld en niet alleen mededogen lozend maar ook andere shit de natuur in pompend. Ach, niet alleen shit happens, ook shift happens, zelfs in een wereld waarin we soms happen naar schone lucht en snakken naar werkelijke verbinding. Hoe bestaat het dat in de brandhaarden van onze tijd er altijd mensen zijn die werkelijk willen helpen, de ander willen dienen? Die toegewijd kiezen voor een dien- en niet langer een verdienmodel?

Welke toegewijde mensen ken jij die er werkelijk toe doen? Die glimpen tonen van ons onbegrensde potentieel? Die niet benauwd zijn maar juist benieuwd zijn naar het onbekende, omdat alleen op die grens wordt geleerd. Alleen op de grens van het bekende en het onbekende wordt geleerd. De kunst is te leren leven op die grens en aan de rand van het mysterie, daar waar ontdekkingen plaatsvinden. "De meest opzienbarende ontdekkingen zijn altijd het resultaat van gebeurtenissen die je niet kunt plannen en waar je niet naar op zoek bent." (Arita Baaijens - Zoektocht naar het Paradijs, 2016; het jaar dat ik in mijzelf verdwaalde en in duizend stukjes uit elkaar viel). "MET OPZET VERDWALEN", krabbel ik in mijn notitieboekje.