De werknemer als influencer: Hoe te (blijven) floreren op het werk (Oratie)

Om te kunnen floreren op het werk, moeten werknemers de regie nemen over de manier waarop ze omgaan met veranderingen op hun werk en hun persoonlijke wensen kunnen nastreven. Dat is de boodschap van prof. dr. Joris van Ruysseveldt, hoogleraar Arbeids- en organisatiepsychologie (A&O) bij de Open Universiteit. Op vrijdag 3 november 2023 spreekt hij in Heerlen zijn oratie uit.

Effectieve versus optimale adaptatie
Van Ruysseveldts rede richt zich op de vraag hoe werkenden energiek aan de slag kunnen blijven en daarnaast professioneel en persoonlijk kunnen groeien. Omgaan met adaptatievraagstukken is voor iedereen een uitdaging en vaak pas je je aan de wensen van je werkgever aan (zogeheten effectieve adaptatie). Van Ruysseveldt pleit echter voor optimale adaptatie, waarbij een balans gerealiseerd wordt tussen de eisen van de organisatie en je eigen doelen, ambities en wensen. Pas dan kun je op het werk echt en langdurig optimaal functioneren, oftewel floreren.

Niet aanpassen maar bijsturen
Hiervoor is geïntegreerd adaptief gedrag nodig, dat wil zeggen aanpassingsgedrag waarin de werkende een balans tussen adaptieve eisen en persoonlijke doelen tot stand weet te brengen. Dit houdt in dat de werknemer de regie moet nemen om tegemoet te komen aan druk van buitenaf, de verwachtingen van de werkgever, en tegelijkertijd persoonlijke doelen op een haalbare manier te realiseren. De werkende is dan niet slechts de 'aanpasser', maar een influencer van de verandering. Hij is een actieve participant die kansen grijpt om het verloop van de verandering bij te sturen, richting te geven of proactief aan te pakken. Die balans tussen aanpassen en beïnvloeden is nodig om duurzame inzetbaarheid te realiseren en zo het floreren op het werk op langere termijn te garanderen, aldus Van Ruysseveldt.

Meer onderzoek nodig naar adaptief gedrag en floreren
Het onderzoek naar floreren op het werk is volop in ontwikkeling, concludeert Van Ruysseveldt. Zo willen onderzoekers meer inzicht krijgen in wat adaptief gedrag precies inhoudt en welke verschillende soorten er zijn, hoe het samenhangt met veranderingen in organisaties, welke persoonsgebonden en omgevingsfactoren dat adaptief gedrag bevorderen of belemmeren, en hoe het eraan bijdraagt dat werkenden kunnen (blijven) floreren in dynamische werkcontexten. Verandering is immers van alle tijden en blijft altijd doorgaan. (bron: Open Universiteit)