Je collega’s helpen is ook goed voor je eigen welzijn

Het geven van sociale steun is ook goed voor het welzijn van de steungever, zo laat het proefschrift van Marijntje Zeijen van Erasmus School of Social and Behavioral Sciences zien. Ze deed onderzoek naar de condities die bepalen of het geven van steun effectief is. Motivatie blijkt belangrijk te zijn: "Als de steungever niet oprecht is, heeft het geven van steun geen zin. Dan kost het zowel de gever als de ontvanger energie.”

Kom je om in een project op werk, of maakt je manager je het leven zuur? Een luisterend oor van een collega kan veel betekenen. Er is veel onderzoek gedaan naar het belang van het ontvangen van sociale steun en in organisatiemodellen wordt het gezien als een belangrijke hulpbron op de werkvloer. Maar wat doet het met degenen die sociale steun geven? Onderzoek van sociaalpsycholoog Marijntje Zeijen laat zien dat ook steungevers baat hebben bij het geven van steun en dat dit een positief effect heeft op hun eigen welzijn. Voor haar onderzoek nam ze honderden vragenlijsten af onder de Nederlandse beroepsbevolking.

Wees oprecht
Werknemers die meer steun geven aan hun collega’s (op dagelijkse basis) bevredigen hun psychologische behoeften meer en hebben sterker het gevoel dat ze ertoe doen. Hierdoor zijn ze ook meer bevlogen over hun werk en ervaren ze thuis meer positieve emoties. De promovendus wil ook in kaart brengen welke condities bepalend zijn voor het effect van sociale steun. Een opvallende bevinding is dat motivatie een belangrijke factor is. Het geven van steun blijkt alleen effectief als de steungever oprecht en intrinsiek gemotiveerd is. "Als de steungever niet oprecht is, heeft het geven van steun geen zin. Het kost zowel de gever als de ontvanger energie. Hier moeten we dus mee ophouden", zegt Zeijen.

Het onderzoek laat zien dat het uitmaakt aan wie je de steun geeft. Ze onderzocht dit bij medewerkers van de politie. Het bleek dat het geven van steun voor de steungever minder effectief is als je de steun geeft aan collega’s met veel bewijsdrang (die graag willen laten zien hoe goed ze zijn in hun werk). Verder blijkt uit het onderzoek dat medewerkers hun eigen kansen op het ontvangen van sociale steun kunnen vergroten door eerst zelf steun te geven. "Werknemers die obsessief met hun eigen werk bezig zijn, of werknemers die bezig zijn met zichzelf te bewijzen aan anderen, zijn minder interessant voor hun collega's om te ondersteunen. Collega’s die steun geven zijn meer geneigd om dat te blijven doen wanneer ze ook ervaren dat ze steun ontvangen."

Timing ook belangrijk
De promovendus onderzocht ook of de timing van de sociale steun van invloed is. Bij politieagenten, die regelmatig te maken hebben met heftige incidenten, bleek dat het geven van steun tijdens piekmomenten van emotionele belasting ook voordeliger was voor de steungevers. Dit zorgde ervoor dat zij zich belangrijker voelden als steungever en meer betrokken raakten bij hun werk. Zeijen: "Dat is een waardevol inzicht, zeker bij de politie. Het is zwaar en emotioneel werk en door het geven van steun kun je samen het werk minder belastend maken."

Hoe belangrijk het geven van steun is, bleek al uit een onderzoek uit 2006. Daaruit bleek dat mensen die veel steun ontvangen en weinig geven veel emotionele uitputting ervoeren, terwijl mensen die meer steun gaven dan ze ontvingen juist de laagste emotionele uitputting ervoeren. "Het geven van steun kan je werkleven verrijken. Mijn onderzoek laat zien dat het belangrijk is om ons er bewust van te zijn wanneer en aan wie we die steun geven. Er zijn dus condities die bepalen of het geven van steun effectief is. Het lijkt me waardevol om verder te onderzoeken welke factoren hierbij meespelen." (bron: Erasmus Universiteit Rotterdam)

Referentie
Daily Dyadic Dynamics of Social Support at Work. Promotie Marijntje Zeijen, 1 juni 2023, Erasmus Universiteit Rotterdam.