Onderzoek: Positieve verhalen positief effect op duurzame inzetbaarheid
Wat is het effect van een positief verhaal op iemand die leeft met een chronische ziekte? En hoe kan dat medewerkers met een chronische ziekte helpen om beter en langer inzetbaar te zijn? Onderzoeker Inge Brokerhof aan de Vrije Universiteit keek naar de impact van negatieve en positieve verhalen op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers die een chronische ziekte hebben.
Brokerhof doet onderzoek naar de invloed van narratieven – uiteenlopend van persoonlijke verhalen tot films en boeken – op verschillende werkfactoren. “Door het construeren van verhalen kunnen we als mens verbanden leggen. Dat is bijvoorbeeld belangrijk om anderen te begrijpen, maar ook jezelf: een belangrijk deel van je identiteit is ook een verhaal. En voor het vormen hiervan gebruiken we elementen van verhalen om ons heen. In crisissituaties, zoals het krijgen van een chronische ziekte, construeren we, vaak niet eens bewust, een verhaal om dit te kunnen verwerken.” Ze kwam erachter dat hoewel er veel onderzoek is gedaan naar hoe mensen met een chronische ziekte hun eigen ‘illness narrative’ construeren (kortom, de manier waarop ze over hun ziekte denken en vertellen), er nog weinig onderzoek is gedaan naar hoe deze verhalen andere mensen met dezelfde aandoening beïnvloeden. “Nu je online en op televisie overal verhalen van andere mensen tegenkomt, is dat eigenlijk best verrassend!”, zegt Brokerhof daarover. “We vonden het belangrijk om hier meer inzicht in te krijgen en zijn daarom dit experiment begonnen.”
Persoonlijke connectie
In het experiment kregen de deelnemers met IBD (een chronische darmontsteking) een verhaal te lezen over iemand met dezelfde chronische darmziekte. De verhalen, verteld vanuit de ik-vorm, waren even lang en begonnen hetzelfde: met de schok van de diagnose. Maar ze eindigden verschillend. Het ene verhaal was hoopvol: de verteller had een aantal jaar na de diagnose een goede balans in zijn werk gevonden en was gelukkig. In het tweede verhaal was het de verteller niet gelukt om passend werkt te vinden, wat hem verdrietig maakte.
Volgens Brokerhof was de belangrijkste conclusie dat een positief verhaal eigenlijk alleen positief effect heeft als iemand er een persoonlijke connectie mee kan hebben. “Alle deelnemers ervoeren bij het lezen van een positief verhaal positieve emoties, maar om het verhaal invloed te laten hebben op duurzame inzetbaarheid en iemands werkinstelling, was meer nodig: herkenning of een gelijksoortige toekomstdroom,” aldus Brokerhof.
De conclusies van het onderzoek zijn interessant voor bedrijfsartsen, coaches en hr-medewerkers, maar juist ook voor het bredere publiek: “We kennen allemaal mensen met een chronische ziekte en we vertellen hier bijna automatisch verhalen over als we iemand tegenkomen met dezelfde ziekte,” zegt Brokerhof. “Het is daarom goed om je bewust te zijn van het feit dat zo’n verhaal invloed op iemand uitoefent en dat de manier waarop je het vertelt echt uitmaakt.” (bron: Vrije Universiteit)
Referentie
Brokerhof, I.M., Ybema, J.F., & Bal, P.M. (2020). Illness narratives and chronic patients’ sustainable employability: The impact of positive work stories. Plos One, February 10, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0228581