Positieve gezondheid en mijn spinnenwebje

We streven allemaal naar psychische en fysieke gezondheid, toch? Dapper hangen we aan de ijzers in de sportschool of scheuren rond op de nieuwe elektrische fiets. We eten vaker een appel en zorgen goed voor onszelf. Ik sport ook regelmatig, eet redelijk gezond en ben optimistisch van aard. Ik heb daarnaast meerdere chronische ziekten. Wanneer is er sprake van positieve gezondheid en hoe is het met mijn positieve gezondheid gesteld?
 

Positieve gezondheid
Positieve gezondheid wordt omschreven als een vermogen om je aan te passen en je in staat bent je eigen regie te voeren en dit in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven (Huber et al., 2011). Hieruit blijkt dat het niet alleen om het fysieke deel gaat – ben je ziek of gezond- maar om alle onderdelen in je leven van invloed zijn op je gezondheid. Al deze onderdelen leveren een bijdrage aan je mate van positieve gezondheid. Hierbij denk ik aan het voorbeeld dat als je stress hebt door werk of door een nare ervaring, je spanning voelt in je lijf, je slechter eet of de slaap niet kan vatten etc. Dit werkt ook andersom, bijvoorbeeld als je naar een mooi concert gaat, krijg je energie!

Uit onderzoek van Huber kwamen zes pijlers naar voren die van belang zijn bij positieve gezondheid; lichaamsfuncties (ik voel me gezond en fit), mentaal welbevinden(ik voel me vrolijk), zingeving(ik heb vertrouwen in mijn toekomst), kwaliteit van leven (ik geniet van mijn leven), meedoen (ik heb goed contact met andere mensen) en dagelijks functioneren (ik kan goed voor mezelf zorgen). Deze zes pijlers zijn verwerkt in een tool: spinnenweb. Hier zijn 42 vragen aan verbonden om te beoordelen hoe je ‘scoort’ op de zes pijlers. Het is geen meetinstrument; het kan dienen als een hulpmiddel om inzicht te krijgen waar vooruitgang te behalen is in een van de zes pijlers. Vervolgens kan er gekeken worden welke pijler meer aandacht verdient of waar men meer aandacht aan wil geven om een pijler tot een hoger niveau te brengen. Dit hoeft niet de pijler te zijn waar men het minst tevreden over is. Op deze link kunt u zelf een spinnenweb bekijken of  invullen.

Mijn spinnenwebje
Om mijn positieve gezondheid in beeld te krijgen heb ik zelf een spinnenweb ingevuld. Ik ben vooral nieuwsgierig naar de pijler waarop ik minder hoog scoor om vervolgens te bedenken hoe ik met een klein stapje ervoor kan zorgen dat deze pijler een hoger niveau kan bereiken. Dan kan ik over bijvoorbeeld een maand de spinnenweb opnieuw invullen om zichtbaar te krijgen of ik hierop vooruitgang heb geboekt.

Zoals in de afbeelding te zien is mijn positieve gezondheid niet zo heel slecht ????. Het minst tevreden ben ik over mijn fysieke gezondheid. Dit lijkt me logisch aangezien ik meerdere chronische ziekten heb en daardoor vaker slechter slaap en klachten en pijn ervaar. De andere 5 pijlers doen niet erg aan elkaar onder. Verassend vind ik dat ik kennelijk het minst tevreden ben over mijn kwaliteit van leven. Vermoedelijk komt dit doordat er momenteel een aantal punten zijn die hieronder vallen, wat tegenzitten. Deze zijn gelukkig tijdelijk van aard. Mijn dagelijks functioneren gaat wel goed en ik ‘doe lekker mee’ (meedoen). Ik heb een redelijk vertrouwen in mijn toekomst (zingeving).

Mijn mentale welbevinden kan wel wat omhoog vind ik. Omgaan met verandering en het gevoel van controle hebben zijn elementen die een belangrijke rol blijven spelen in mijn leven en deze gaan volgens mij hand in hand met het chronisch ziek zijn. De onvoorspelbaarheid van het beloop van mijn ziekten en de wisselingen tussen goede en slechte dagen doen een grote aanspraak op mijn aanpassingsvermogen maar ook op het gevoel van controle.

Hoe ik mijn mentale welbevinden kan verhogen is even de vraag. Volgens mij zou ik dat kunnen verbeteren door aandacht te besteden aan mijn kwaliteit van leven. Als ik lekkerder in mijn vel zit kan ik beter omgaan met de fysiek wisselende dagen. Een klein stapje om mijn positieve gezondheid te laten toenemen is het vaker dingen doen waar ik echt van geniet. Zoals het luisteren naar muziek of creatief bezig zijn. Dat lijkt me zeker haalbaar want wie wil er nou niet vaker plezierige dingen doen? Lekker kleuren met muziek aan dus ????

Mo Landsman, studente Master Klinische Psychologie aan de Open Universiteit
www.chronisch-flexibel.nl

Uitleg van Machteld Huber over positieve gezondheid:

Bronnen

Verheijen, C. (2017). Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Tijdschrift Positieve Psychologie, 2 (4), 11-14

Website Institute For Positive Health: https://iph.nl/

Website mijnpositievegezondheid: https://mijnpositievegezondheid.nl/