Waarom ‘flow states’ beter werken voor je productiviteit dan koffie

De krachtigste weg uit afleiding is om je ‘flow’ te vinden

De meeste uren van je nine to five verdampen als water: e-mails, belletjes, googelen en goochelen (A wil zus, B wil zo). En dan is er dat éne uurtje waarin alles voor de wind gaat. Waar was ik met mijn hoofd? Dat is precies het punt: je was úit dat hoofd en verkeerde in een flow state, een houding waarin alles op scherp staat. Dr. Carol Grojean van de Flow Research Collective legt uit hoe je die high-performance skill onder de knie krijgt.

Aandacht bij je werk
“Als je aandacht verslapt, verdwijnt ook je capaciteit om grote taken aan te gaan”, aldus Grojean. Daarmee heeft ze meteen de kern van flow te pakken: een breinstaat die neerkomt op diepe focus ofwel pure aandacht. “Je bent dan niet aan het peizen, strategiseren of plannen. Je doet gewoon wat er op dat moment moet gebeuren. Je gevoel van ‘zelf’ verdwijnt, je ego gaat weg en zowel je inner critic en imposter syndrome worden het zwijgen opgelegd.”

In onderzoek noemen ze die creatieve, relaxte, maar gerichte zone ook wel ‘alpha-thèta’. Dat is een ideaal, want de echte (werk)wereld stuurt nu vooral aan op een bètabrein. Die actieve hersengolven kunnen in gezonde maten tot focus leiden, maar in overmate tot stress. Je excitement zit dan te hoog om je te concentreren en dat is voor velen van ons herkenbaar.

23 minuten
Onze gestreste manier van leven blokkeert elke vorm van flow terwijl we het juist keihard nodig hebben om moeilijke beslissingen te maken in een datagedreven, voortrazende wereld. “Je kunt niet strategisch zijn, niet creatief zijn en niet goed luisteren als je in je bètabrein zit”, concludeert onze flowexpert. Als gevolg zitten werknemers vast in een vorm van shallow work, waarbij 60% van de tijd opgaat aan e-mailen, teamsen, slacken en websurfen. Het echte werk blijft liggen, want door de afleidingen (neuriënde collega links, haperende printer rechts) raken we elke vijf minuten afgeleid. Het duurt maar liefst 23 minuten om na zo’n onderbreking weer op stoom te komen.

Die bètabarrières leiden jaren later ook nog tot ellende, weet Grojean vanuit de onderzoekswereld. “Spendeer genoeg tijd in een staat van hectische oppervlakkigheid en je vermindert permanent je vermogen om deep work te produceren. Wat er gebeurt, is dat ons vermogen tot concentratie langzaam tot niets wordt afgebroken.”

Drie stappen
We willen dus uit de stresskant, richting de flowkant, want dat brengt veel goeds. “Dat is waar de creative juices ontstaan en waar leiders de capaciteit hebben om iets nieuws en unieks te creëren”, legt Grojean uit. En je kunt het zelf doen, met een goede dosis wilskracht en discipline. Volgens Grojean heeft flow namelijk alles met capaciteit te maken en die stuur je zelf aan, in drie stappen.

Dat begint met een duidelijk doel – niet te groot, want dat is te abstract voor je brein. “Flow is een vorm van monotasking. Het werkt alleen als je al je brainpower loslaat op één activiteit.
Noodzaak numero twee is een stukje interesse in die taak, want het is makkelijker om je aandacht te richten op iets dat betekenis heeft.
Stap drie heeft te maken met balans. Te ver-van-je-bed-taken schrikken af, maar het moet wel een béétje riskant zijn. Nieuwe en complexe dingen geven namelijk een energiekick waarmee je flow als het ware opstart.

Flow moet je doen
De uitdaging is dat je vaak begint in een gefrustreerde staat. Om in flow te komen, moet je bereid zijn om die struggles los te laten, even afstand te nemen en iets te gaan doen dat je hoofd leeg maakt, zegt Grojean. “Als je even stopt met denken en moeite doen, krijg je meer anandamide: het stofje dat bijvoorbeeld ook zorgt voor de runner’s high bij hardlopen. Ik vertel managers altijd hetzelfde: de meest productieve tijd die je zult hebben vandaag, is dat half uurtje waarin je wegloopt van je computer, je telefoon, je vergaderingen, en alles wat met technologie te maken heeft. Waarop je alles achterlaat en een wandeling maakt.” (bron: Harper’s Bazaar)